วันสุดสัปดาห์ที่อากาศดีๆ แบบนี้ ใครอยากออกไปท่องเที่ยวรับลมเย็น ลองมาเปลี่ยนบรรยากาศมาสัมผัสกับวิถีชีวิตชาวบ้านอย่างใกล้ชิด ที่ "ชุมชนบ้านสามัคคีธรรม" อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี แถมยังมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติน่าสนใจ จึงทำให้สถานที่แห่งนี้เต็มไปด้วยเสน่ห์ ที่ชวนให้ใครต่อใครต้องมาสัมผัส ถ้าอยากรู้ อยากไปสัมผัสกับเราลุกขึ้นไปเก็บของแล้วตามกันมาเลย...

การเดินทางไปยังชุมชนบ้านสามัคคีธรรม เราเริ่มต้นจากสถานนีรถไฟถ้ำกระแซ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 3344 ก่อนจะเลี้ยวซ้ายเข้า ทางหลวง 6018 ข้ามแม่น้ำแควน้อย

แล้วตรงไปประมาณ 12 กิโลเมตร ก็จะถึงชุมชนบ้านสามัคคีธรรมละจ้า

มาถึงที่กาญจนบุรีสิ่งที่พลาดไม่ได้ก็คือการมาที่ "เส้นทางรถไฟสายมรณะ" เราเชื่อว่าเป็นหนึ่งในชื่อเส้นทางที่คุ้นหูของใครหลายคนอย่างแน่นอน เพราะเป็นเส้นทางสายประวัติศาสตร์สายสำคัญของไทย และเป็นเส้นทางที่ใครก็ตามที่อยากลองนั่งรถไฟเที่ยวต้องมาสักครั้ง 

ปัจจุบันรถไฟสายนี้เป็นหนึ่งในเส้นทางที่ชาวไทย และชาวต่างชาติอยากมาเยี่ยมชมอันดับต้นๆ ของกาญจนบุรี ยิ่งช่วงที่รถไฟตีโค้งที่ริมผาเลียบแม่น้ำแควน้อยจัดว่าเป็นจุดไฮไลท์ของทางรถไฟเส้นนี้เลยล่ะ บริเวณใกล้ใกล้กับสถานียังมี "ถ้ำกระแซ" ถ้ำเล็กๆ ที่ภายในมีเพียงพระประทานองค์เดียว จุดนี้อดีตเคยเป็นที่พักของเหล่าเชลยศึกมันจึงเป็นเพียงเสมือนที่พักผ่อนแห่งเดียวในละแวกนี้

จากทางรถไฟสายมรณะ เราก็เดินทางเข้ามาที่ชุมชนบ้านสามัคคีธรรม ก็เป็นอีกหนึ่งที่สำหรับคนที่ชอบธรรมชาติ สูดโอโซนบริสุทธิ์แบบเต็มปอด ต้องมาที่นี่เลย “ปางอุ๋ง ไทรโยค”

ที่นี่ยังมีเรือถีบ ไว้บริการให้เราปั่นชมธรรมชาติกันอย่างจุใจ หรือมานั่งพักผ่อนย่อนใจ ดูธรรมชาติ ภูเขาอันเขียวขจี ฟังเสียงลมพัดผ่านเบาๆ ทำให้ใจเราผ่อนคลาย

พักร่างกายชื่นชมกับธรรมชาติแล้ว ชุมชนนี้ยังมีการทรัพยากรธรรมชาติมาใช้สอย และสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชน เพราะที่นี้เขามีป่าชุมชน ซึ่งที่ชุมชนนี้ส่วนมากเขาปลูกไผ่ ไว้เพื่อให้คนในชุมชนมาใช้ประโยชน์ได้ ส่วนมากจะนำมาทำเป็นอาหารแปรรูป และการจักรสาน คนในหมูบ้านส่วนมากจะนำไผ่มาทำเป็น "เฝือกไม้ไผ่ แก้วน้ำไม้ไผ่ หลอดไม้ไผ่" ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากธรรมชาติ ในป่าชุมชนที่ชาวบ้านร่วมกันปลูก เป็นรายได้หลักของชุมชนเลยก็ว่าได้ เพราะผลิตภัณฑ์นี้ได้ส่งขายไปยังทั่วประเทศไทยกันเลยทีเดียว จากลำต้นที่นำมาทำด้านจักรสานแล้ว ชาวบ้านที่นี้ยังนำหน่อไม้มาแปรรูปใช้ประโยชน์ได้อีก คือนำมาทำเป็น "หน่อไม้ดองปลอดสาร" เพราะเขาดองแค่ใส่น้ำเกลือ แต่ยังคงความกรอบอร่อย แน่นอนจ้า

และนี่เป็นป่าชุมชน ในป่าชุมชนส่วนใหญ่จะเป็นการปลูกต้นไผ่เป็นส่วนมาก และยังมีการสร้างฝ่ายชะลอน้ำ เพื่อไว้กักเก็บน้ำอีกนะ ที่เลยเป็นที่มาของผลิตภัณฑ์ต่างๆ ในชุมชนแห่งนี้ 

จากป่าชุมชนมาต่อกันที่อีกหนึ่งภูมิปัญญาที่ต่อยอดจากเศษวัสดุเหลือใช้ ผลิตภัณฑ์ที่ได้มาจากเศษไม้ไผ่ที่เหลือ เพื่อนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ให้คุ้มค่าที่สุด นำมาเป็น "ผลิตภัณฑ์แผ่นไม้ไผ่อัด" ซึ่งนำมาประดิษฐ์ใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ถือว่าใช้ไม้ไผ่แบบคุ้มค่ามากๆ ตั้งแต่ลำต้น หน่อไม้ แม้กระทั่งเศษไม้ไผ่ ก็นำใช้ประโยชน์ได้ทั้งหมด และทั้งหมดนี้ ชุมชนยังได้รับการสนับสนุนจาก ธ.ก.ส. ในการให้ความรู้ และเงินสนับสนุน เพื่อต่อยอดทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ และพัฒนาภูมิปัญญา ในการนำมาใช้ประโยชน์ เพื่อสร้างรายได้ให้กับชาวชุมชนนี้แบบยั่งยืนต่อไป

จบไปแบบแสนสุขใจที่ชุมชนบ้านสามัคคีธรรม กับเส้นทางธรรมชาติป่าชุมชน กับสถานที่และการเดินทางที่เราจะได้ให้ และรับประสบการณ์ ได้มอบ และรับรอยยิ้มให้กับคนอื่นๆ ลองออกเดินทางไปในที่ใหม่ๆ รับรองว่ามันจะเป็นการเดินทางที่ทำให้เรามีความสุขจนอยากจะวางแผนถึงทริปถัดไปแบบเร็ววันเลยล่ะ

ติดต่อชุมชน : บ้านสามัคคีธรรม อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี
คุณลาวัลย์ มะเจียกจร โทรศัพท์ 085-7027141 (ผู้ใหญ่บ้าน และประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน)